Da li ste se ikada zapitali da li u osobi postoji nešto više od običnog fizičkog tijela? Šta ako vam kažemo da materija ne postoji i da se sve sastoji od energije? Mora da se pitate kako je to moguće, jer stolica na kojoj možda upravo sjedite izgleda tako stvarno.
Prema kvantnoj fizici, ustaljeni koncept da je univerzum podijeljen na dva carstva, jedno materijalno i jedno energetsko, apsolutno je pogrešan.
Sve se sastoji od energije, a ono što smatramo materijom je obična iluzija.
Da bismo ovo bolje razumjeli, nakratko ćemo otputovati u prošlost, u vremena kada je rođen atom.
Kratka istorija atoma
Drevni filozof Demokrit je prvi formulisao ideju, po kojoj se materija može razbiti do određene tačke, nakon čega će se susresti sa osnovnim građevinskim blokovima koji su nepromjenjivi i neuništivi.
Te osnovne građevinske blokove od kojih se sastoji cjelokupna materija, Demokrit je nazvao atomi.
Iako nije imao nikakve eksperimentalne dokaze za svoju teoriju, njegova ideja imala je veliki utjecaj na razvoj kasnijih teorija o strukturi atoma.
Mnogo vijekova kasnije, istaknuti fizičar Ernest Rutherfold je u jednom od svojih najpoznatijih eksperimenata dokazao da atomi ipak nisu nedjeljivi, nego se sastoje od još manjih čestica.
U svom eksperimentu iz 1909. godine, Rutheford je alfa česticama (pozitivno nalektrisane čestice) “bombardovao” tanku zlatnu foliju od samo 0,0001 mm.
Očekivao je da će alfa čestice proći kroz foliju bez ikakvih većih problema, budući da su atomi tada smatrani uglavnom praznim prostorom sa raspoređenim negativno naelektrisanim elektronima.
Ali, rezultati eksperimenta bili su iznenađujući. Rutherford je primijetio da se mali broj alfa čestica odbio unatrag pod velikim uglom, što je sugerisalo da su se sudarile sa malim, ali veoma gusto naelektrisanim jezgrama.
Ovo otkriće dovelo je do revolucionarnog zaključka da atom mora imati malu, tešku i pozitivno naelektrisanu jezgru, oko koje su raspoređeni elektroni.
Kasnije, 1913. godine, danski fizičar Niels Bohr je kombinujući ideje klasične fizike sa novim saznanjima iz kvantne teorije, razvio model atoma koji će kasnije biti prepoznat kao “Bohrov model”.
Ovaj model je nastao kao rezultat težnje da se objasni raspored elektrona unutar atoma, posebno hidrogena.
Prema Bohrovom modelu atoma, elektroni se ne kreću nasumično oko jezgre, već zauzimaju određene “stabilne” orbite ili energetske nivoe.
Ove orbite su takve da elektron ne emituje energiju dok se kreće u njima, već emitira ili apsorbuje energiju samo ako “preskače” sa jedne orbite na drugu, što je bilo suprotno klasičnoj fizici koja je predviđala emisiju energije.
Međutim, detaljnija razumijevanja o strukturi atoma pojavila su se tek kasnije, posebno nakon otkrića neutrona 1932. godine.
James Chadwick otkrio je neutrone kao električki neutralne čestice koji zajedno sa protonima čine jezgru atoma. Ove tri osnovne čestice – elektroni, protoni i neutroni – postale su temeljni građevni blokovi atoma.
Napretkom kvantne fizike, danas znamo da se protoni i neutroni sastoje od još manjih čestica – kvarkova.
Proton se sastoji od dva “up” kvarka i jednog “down” kvarka, dok neutron sadrži jedan “up” kvark i dva “down” kvarka. Ove kvarkove povezuje snažna nuklearna sila.
Elektroni se i dalje smatraju elementarnim česticama, koje se ne mogu dalje dijeliti.
Kvantna fizika: Materija ne postoji
Kvantna fizika dokazuje da čestice poput elektrona ili fotona, mogu imati dualno svojstvo, to jest mogu se manifestovati kao valovi i čestice u isto vrijeme.
Ako ih opažamo kao čestice, onda imaju čestična svojstva poput mase ili pozicije.
Ali, ako ih opažamo kao valove, onda imaju svojstva elektromagnetnih valova koji se šire kroz prostor.
Ovaj problem dualnosti čestica, postavlja ključna pitanja o prirodi stvarnosti.
Svijet kvantne fizike je svijet polja. Ta polja su sveprisutna i neprekidno fluktuiraju, stvarajući virtualne čestice koje se pojavljuju i nestaju u djeliću sekunde.
Na najosnovnijem nivou atoma, granica između materije i energije je zamagljena. Ovo proturječi tradicionalnom mišljenju po kojom se materija smatrala čvrstom i jasno definisanom.
Što više “razbijamo” materiju, to više shvaćamo da je sve, ustvari, vibrirajuća energija. Što dublje “zumiramo” u taj mikro svijet, počinjemo uviđati da postoji puno više praznog prostora, nego materije.
Drugim riječima, atomi su ništa drugo osim praznog prostora, dok su kvanti ili subatomske čestice očigledno valovi energije.
Da li to znači da je svijet koji nas okružuje samo ništavilo, zapravo prazni prostor sačinjen od energije?
Pokušajmo pojednostaviti ovaj koncept, da bismo ga bolje razumjeli.
Svi znamo da ljudsko tijelo čine tkiva i organi.
Od čega su tkiva i organi izgrađeni? Od stanica.
Šta čini stanice? Molekule.
Šta čini molekule? Atomi.
Šta čini atome? Subatomske čestice.
Šta čini subatomske čestice? Energija!
Znači li to da mi ljudska bića, nismo ništa više od energije? Znači li to u širem smislu da cijeli “materijalni” svijet oko nas nije ništa drugo, osim beskonačnog plesa energetskih polja?
Kvantni fizičari su, bez ikakve sumnje, dokazali da fizički svijet nije ništa drugo osim jednog velikog okeana energije.
Ta energija se u djelićima sekunde materijalizira i ponovo dematerijalizira, uvijek iznova. Ništa nema čvrstu formu.
Možda čak ni mi ne postojimo, bar u materijalnom smislu.
“Sve je energija, to je tako jednostavno. Uskladite se sa frekvencijom realnosti koju želite i neće biti druge doli da dobijete tu realnost. Ne može biti drugačije. To nije filozofija, to je fizika.” – Albert Einstein.
Foto naslovnice: starline sa Freepik
