Crne rupe su nesumnjivo jedna od najvećih misterija svemira. To su jedini objekti, čija je gravitaciona sila toliko jaka da čak ni svjetlost ne može pobjeći iz njihovog zagrljaja. Ali, koja je najveća crna rupa koju smo dosad otkrili u svemiru?
Najveća crna rupa ikad otkrivena se nalazi u galaksiji Feniks A, koja je samo jedna od oko njih 1000 u galaktičkom jatu Feniks.
Ova crna rupa, toliko je masivna da nadmašuje veličinu našeg Sunca za zapanjućih 100 milijardi puta!
Galaksija Feniks A
Feniks A nije tipična galaksija, nego jedna od najaktivnijih galaksija koje su otkrivene u našem vidljivom svemiru.
Galaksija formira 740 zvijezda godišnje, za razliku od naše galaksije Mliječni put u kojoj se otprilike rađa oko jedna zvijezda svake godine.
Ali, ono što ovu galaksiju čini zaista izvanrednom je super masivna crna rupa koja je smještena u njenom središtu.
Horizont događaja ove crne rupe je ogroman i proteže se na nevjerovatnih 590 milijardi kilometara.
Da bismo bolje razumjeli veličinu crne rupe, možemo je uporediti sa udaljenošću između Sunca i Plutona (koji je zaista daleko) pomnoženu sa 100.
Ako biste se kretali brzinom svjetlosti (300.000 km/s), trebao bi vam 71 dan da proputujete njen obim.
Istinsku veličinu ovog svemirskog objekta je teško i zamisliti, ali je možda više intrigantno pitanje: kako je ova crna rupa nastala?
Ako ste pomislili da je nastala kolapsom masivne zvijezde, kako i nastaju tipične crne rupe, pogriješili ste.
Kako nastaju crne rupe?
Crne rupe nastaju kao rezultat kolapsa ogromnih zvijezda na kraju njihovog životnog ciklusa. Proces započinje kada jezgro zvijezde, koja je potrošila svoje gorivo za nuklearnu fuziju, više nije u stanju održavati balans između unutrašnjeg pritiska i gravitacione sile.
Bez termonuklearne reakcije koja stvara termalni pritisak, gravitacija počinje dominirati i zvijezda počinje da se urušava.
Ukoliko je zvijezda dovoljno masivna – obično više puta masivnija od Sunca – njen kolaps može rezultovati formiranjem crne rupe, a njeno jezgro postaje gusto i kompaktno.
U takvim ekstremnim uslovima, prostor i vrijeme se savijaju, stvarajući “singularitet”, tačku beskonačne gustoće. Singularitet je srž crne rupe, gdje se sva masa zvijezde koncentriše u jednu tačku bez dimenzija.
Okolina singulariteta je područje poznato kao “horizont događaja”. Horizont događaja je granica crne rupe, koja kada se jednom pređe, ništa više ne može pobjeći iz zagrljaja crne rupe, pa čak ni svjetlost.
U suštini, horizont događaja je tačka bez povratka, gdje zakoni fizike kakve poznajemo prestaju važiti.
Kada se crna rupa formira, ona nastavlja rasti i akumulirati materiju iz svoje okoline. Ova materija može poticati iz obližnjih zvijezda ili iz interstelarnog prostora.
Kroz ovaj proces akrecije, crne rupe mogu postati sve veće i teže, čineći ih jednim od najmasivnijih i najgušćih objekata u univerzumu.
Misteriozno porijeklo
Zašto onda ovaj isti proces ne važi za crnu rupu, koja se nalazi u galaktičkom jatu Feniks? Naučnici vjeruju da je ova crna rupa najvjerovatnije nastala sudarom supermasivnih crnih rupa, koje su se formirale ubrzo nakon Velikog praska.
To implicira da bi ovo mogla biti jedna od najstarijih crnih rupa u primordijalnom svemiru.
Prve zvijezde koje su se formirale nakon Velikog praska bile bi mnogo masivnije od zvijezda koje se danas formiraju, što bi rezultovalo većim crnim rupama, koje su nastale iz tih zvijezda.
Ali, ovo je samo teorija i ne možemo biti potpuno sigurni u nju.
Pitanja o nastanku crne rupe u galaksiji Feniks A i dalje ostaju neodgovorena, intrigirajući astrofizičare.
Istina je, da smo tek smo zagrebali površinu opaživog svemira i moramo zapamtiti da ono što možemo opaziti (i donekle razumjeti), predstavlja samo veoma mali dio, a mnogo toga je i dalje izvan našeg dosega i samim tim nepoznato.
Foto naslovnice: Peace,love,happiness sa Pixabay
