Nemesis, izgubljena zvijezda bliznakinja našeg Sunca mogla je biti uzrok izumiranju dinosaurusa. Možda zvuči čudno, ali postoje neki dokazi u korist ove pretpostavke.
Popularna hipoteza u astronomiji predlaže da svaka zvijezda počinje kao binarni par ili sistem sa više zvijezda. Ako je to istina, postavlja se ključno pitanje: Ima li Sunce također zvijezdu bliznakinju?
Najvjerojatniji odgovor je da. To je zato što Sunce nije rođeno samo. Umjesto toga, rođeno je u jatu sa barem još jednom zvijezdom.
Potraga za izgubljenom Sunčevom zvijezdom bliznakinjom traje desetljećima. Osamdesetih godina, astronomi su predložili da Sunce zapravo ima zlu bliznakinju zvanu Nemesis, koja prolazi kroz Sunčev sistem svakih 26-27 milijuna godina.
Njena gravitaciona turbulencija šalje oblak kometa prema nama. I moguće je da je upravo ta bliznakinja bila krivac koji je poslao asteroid u Zemljinu orbitu, što je na kraju izazvalo peti događaj masovnog izumiranja.
Pretraživanje neba tokom godina nije otkrilo tragove postojanja Nemesisa. Međutim, studije provedene posljednjih godina prikupile su dovoljno dokaza da je Sunce daleko od toga da je rođeno samo.
2017. godine, istraživači su mapirali radiovalove koje cure iz gustog omota prašine u Perzejovom sazviježđu.
Taj oblak prašine udaljen je oko 600 svjetlosnih godina od Zemlje i rasadnik je mladih zvijezda. Glavni cilj ovog istraživanja bio je proučiti relativne populacije mladih pojedinačnih zvijezda i binarnih sistema svih odjeljenja u molekularnom oblaku.
Dobijeni podaci su kombinovani sa već dostupnim informacijama o oblicima okolnog oblaka prašine. Kao rezultat toga, naučnici su pronašli 45 usamljenih zvijezda, 19 binarnih sistema i pet sistema sa više od dvije zvijezde.
Osim toga, činilo se da su se sve zvijezde slične Suncu prvobitno formirale kao široke binarne zvijezde, početno razmaknute za 500 astronomskih jedinica1.
To je otprilike 17 puta udaljenosti između Neptuna i Sunca. Međutim, stvari su se promijenile tokom prvih milion godina života zvijezda.
Nakon toga, sistemi su ili postali binarni ili su se raspali, kao što se možda dogodilo sa Suncem i Nemesisom. To znači da je Nemesis vjerojatno pobjegla i pomiješala se sa drugim zvijezdama u našem dijelu Mliječne staze.
Dakle, čak i ako Sunce ima zvijezdu bliznakinju, sigurno nije lako vidljiva u našem susjedstvu. Ipak, ovaj teoretska zvijezda i dalje se smatra razlogom 27-milijunskog ciklusa izumiranja na Zemlji.
Do sada su pronađeni samo neki potencijalni Sunčevi srodnici. Jedan od najpopularnijih kandidata u toj potrazi je zvijezda HD 186302.
Otkrivena je 2017. godine uz pomoć preciznih astrometrijskih podataka prikupljenih od strane Gaije2.
Kako bi stvari bile uzbudljivije, HD 186302 ima gotovo sličan hemijski sastav kao Sunce.
Također, otprilike je iste starosti, oko 4,5 milijardi godina. To su jaki dokazi da je možda ova zvijezda izgubljena Sunčeva bliznakinja, ali ipak su potrebna dodatna istraživanja za definitivnu potvrdu.
Surovi Sunčevi srodnici vjerojatno postoje, ali moramo saznati gdje tačno žive. Postoji milijarde zvijezda koje su raspršene u Mliječnom putu, što čini potragu još komplikovanijom.
Čak i prije 25 godina predloženo je da je Sunčeva zvijezda bliznakinja udaljena 1,5 svjetlosnih godina od Zemlje. Periodično putuje kroz ledeni vanjski pojas našeg Sunčevog sistema i djeluje na objekte svojom gravitacijom, gurajući svemirske gromade prema nama.
Tačno mjesto rođenja Sunca nije poznato, stoga će svaki identifikovana zvjezda slična Suncu djelovati kao put prema otkrivanju tajne Solarnog sistema.
Ako Sunce 2.0 postoji, Zemlja 2.0 možda također kruži oko njega. To bi na kraju bio veliki korak u našem istraživanju vanzemaljskog života.
Foto naslovnice: ESO/L. Calçada/M. Kornmesser, CC BY 4.0, preko Wikimedia Commons
- Astronomska jedinica (au) je osnovna mjerna jedinica dužine za mjerenje udaljenosti u Sunčevom sistemu i približno je jednaka srednjoj udaljenosti Zemlje od Sunca, tj. tačno 149 597 870 700 m. h ↩︎
- Gaia je ime nadmoćnog digitalnog fotoaparata koji sadrži elektronske senzore od 106 milijardi piksela, izgrađene za tAčno mapiranje Mliječnog puta i drugih obližnjih galaksija.J ↩︎
