Prolazimo li kroz šesto masovno izumiranje vrsta? Ako je to slučaj, to ne bi bilo prvo masovno izumiranje sa kojim se suočava naša planeta.
U istoriji Zemlje, ukupno se dogodilo pet masovnih izumiranja. Najpoznatija su ona koja su se dogodila na kraju prekambrijskog perioda, kasnom devonskom periodu, krajem perma i početkom trijasa, na kraju trijasa i na kraju krede.
Svako od ovih izumiranja, rezultovalo je značajnim gubitkom životinjskih i biljnih vrsta, sa dugotrajnim posljedicama na ekosisteme.
Nauka: Šesto masovno izumiranje vrsta je neizbježno
Ako nastavimo ovim putem, šesto masovno izumiranje je neizbježno i vremena u kojima sada živimo, biće samo još jedan dio geološkog perioda.
Tokom ovih dokumentovanih pet masovnih izumiranja (a možda ih je bilo i više), najmanje tri četvrtine života je jednostavno nestalo.
Ako smo bar nešto naučili iz istorije, nije li razumno pretpostaviti da se možda već nalazimo u procesu još jednog masovnog izumiranja?
Jer, mi smo vrsta koja istrebljuje druge vrste (uzurpirajući njihova prirodna staništa), mijenjamo klimu, a da ne spominjemo konstantnu opasnost od upotrebe nuklearnog oružja.
Pozivajući se na svoje naučne studije o “biološkom uništenju” i “sakaćenju drveta života“, mnogi naučnici tvrde da se šesto masovno izumiranje na Zemlji već događa.
Sa druge strane, imamo i one koji tvrde da masovno izumiranje još nije započelo.
Prema riječima Roberta Cowiea, profesora istraživanja na Univerzitetu Hawaii, “drastično povećane stope izumiranja vrsta i opadanja brojnosti su dobro dokumentovani, ali neki još poriču da ovi fenomeni dovode do masovnog izumiranja.”
“Ovo poricanje se temelji na veoma pristrasnoj procjeni krize, koja se fokusira na sisare i ptice, ali zanemaruje beskičmenjake, koji naravno čine veliku većinu biodiverziteta.”
“Uključivanje beskičmenjaka bilo je ključno za potvrdu da smo zaista svjedoci početka šestog masovnog izumiranja u istoriji Zemlje”, rekao je Cowie.
Studija iz 2022. godine, koju je vodio Robert Cowie, procjenjuje da je od 1500-te godine nestalo 13 % poznatih vrsta, što je daleko ispod praga od 75 %.
“Još se nije dogodilo”, rekao je.
Ipak, većina naučnika se slaže da trenutno prolazimo kroz šesto masovno izumiranje, ali ovaj put ono nije uzrokovano meteorima ili vulkanima, već ljudskim djelovanjem na Zemlji.
Studija objavljena u “Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences” zaključuje da ne samo da je šesto masovno izumiranje započelo, nego da je i porilično odmaklo.
Zajednički uzroci svih prethodnih masovnih izumiranja, bili su prirodni fenomeni poput udara meteora, dugotrajnih kiša, eksplozija zvijezda ili pomjeranja tektonskih ploča.
Ali, trenutno masovno izumiranje je drugačije, jer je produkt ljudske aktivnosti.
Uticaj čovječanstva na planetu je toliko velik, da su neki stručnjaci zaključili da period u kojem živimo trebamo nazvati antropocentskim dobom.
Izvori:
